Torenhoge inflatie, een explosie van energiekosten en schreeuwend personeelstekort. En toch is het aantal leegstaande winkelpanden in de Utrechtse binnenstad fors gedaald. Maar de detailhandel beleeft bepaald geen gouden tijden. Lege plekken worden tijdelijk opgevuld door pop-upstores en expositieruimten.
Artikel AD - Jeffrey Stevens 10-01-23, 18:02 Laatste update: 10-01-23, 18:42
De Steenweg in Utrecht. Hier staan nog winkelpanden leeg. © Ruud VoestHet aantal leegstaande winkelpanden in de Utrechtse binnenstad liep terug van veertig in 2021, naar 27 in het afgelopen jaar. Dat is goed nieuws volgens bedrijfsmakelaar Jeroen Brouwer van JB Retail. ,,We zijn over het hoogtepunt van de leegstand heen. Er bieden zich weer meer ondernemers aan, die ook voor langere termijn op zoek zijn naar een winkelruimte.”
Consument wil ruiken en proeven
Deze ontwikkeling in de Domstad staat niet op zichzelf. Over heel het land is de lege winkelruimte fors teruggelopen. De leegstand is in het voorbije jaar afgenomen met ruim 1700 panden. Met een leegstandspercentage van 6 procent is Nederland terug op het niveau van 2011, becijfert onderzoeksbureau Locatus.
Bedrijfsmakelaar Jeroen Brouwer van JB Retail. © JB Retail
Brouwer begrijpt wel waardoor dat komt. De consument wil voelen, ruiken, proeven en passen. Dat is een ervaring die je niet krijgt wanneer je producten bestelt via een webshop. ,,Mensen vinden het prettig om een fysieke winkel te bezoeken. Er ontstaat een nieuwe balans tussen online en offline shoppen. Je ziet het gebeuren: bij Bol.com verdwijnen driehonderd banen en ook Amazon ontslaat personeel. Daarnaast zijn de huurprijzen gedaald, waardoor nieuwe concepten meer kans krijgen.”
Gemeente bestrijdt leegstand
Toch is dat slechts een deel van de verklaring. Lege winkels krijgen in veel gevallen een nieuwe functie en de gemeente voert actief beleid om leegstand te bestrijden. Voorheen was een ruimte in de binnenstad onbetaalbaar voor jonge ondernemers. Dankzij subsidie, via het project Morgen Mooier Maken, komen zij nu wél in aanmerking voor een felbegeerde plek. Deze financiële ondersteuning is een initiatief van gemeente Utrecht, Centrummanagement en de vereniging van onroerendgoed-eigenaren. De subsidies variëren van 11.250 euro voor een activiteit van maximaal drie maanden, tot 75.000 euro voor activiteiten van zes maanden tot een jaar of langer.
Woordvoerder gemeente Utrecht
Een woordvoerder van de gemeente vertelt: ,, Wij trekken ondernemers aan die het normaal gesproken niet op eigen kracht redden. Ze krijgen subsidie of kunnen huren tegen leegstandprijzen. Het grootste deel van hen blijft een beperkte tijd; tot nu toe ging het om veertig tijdelijke initiatieven en negen structurele. De pandeigenaar is degene die besluit of een ondernemer langer mag blijven.”
Wonen boven de winkel
Leegstaande verdiepingen boven winkels worden omgebouwd tot woonruimten. De begane grond is daar uitdrukkelijk niet voor bedoeld, vertelt de woordvoerder. ,,Dat levert niet alleen nieuwe woonruimte op, maar het zorgt er ook voor dat een ondernemer extra inkomsten genereert. Zo wordt het voordeliger om iets in de binnenstad te huren.”De binnenstad is bezig met een transformatie. In de woorden van de gemeente ook wel omschreven als een overgang van ‘place to buy naar place to be.’ De snelle aankoop moet plaatsmaken voor winkels die een belevenis bieden. Nieuwkomers zoals Benjamins, Still en Huttopia bieden een doorkijkje naar de toekomst van het centrum.
Ervaren hoe het is in glamping tent
Bij Benjamins kun je tweehandskleding kopen, maar ook je eigen oude kledingstukken laten vermaken tot een nieuwe creatie. Een groep van vijftien Utrechtse makers verkoopt zelfgemaakte producten bij Still op de Choorstraat. In de ruimte onder de winkel organiseren zij in de weekeinden fotografie- en kunstexposities. Bij Huttopia op de Lange Elisabethstraat kun je ervaren hoe het voelt om in een glamping tent te slapen.
